Een brand in een lithium-ion accupakket is geen gewone brand. Het gedrag is explosiever, de rook giftiger en de risico’s voor hulpverleners zijn flink groter. Juist daarom is het cruciaal om dit type incident goed te kunnen trainen. En dat vraagt om een andere aanpak van simulatie.
Bij FireWare ontwikkelen we scenario’s en tools waarmee je dit soort situaties zo waarheidsgetrouw mogelijk kunt nabootsen. We bootsen thermal runaways na met vlammen en het geluid van exploderende accucellen. In deze blog duiken we in het hoe én waarom van Lithium-ion (Li-ion) simulaties.
Wat maakt een Li-ion brand zo anders?
Lithium-ion batterijen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. We vinden ze terug in fietsen, scooters, auto’s, laptops, gereedschap en opslagsystemen. Maar als het misgaat, is het meteen serieus. Een brand in een Li-ion accupakket ontwikkelt zich anders dan een gewone brand – en vraagt daarom ook een ander handelingsperspectief van hulpverleners.
Een belangrijk fenomeen hierbij is de zogenaamde thermal runaway: een oncontroleerbare kettingreactie in een accupakket.
Hoe ontstaat een thermal runaway?
Een thermal runaway (TR) ontstaat meestal doordat een accucel intern beschadigd raakt. Dat kan gebeuren als het accupakket een klap krijgt, bijvoorbeeld door een aanrijding. De beschadiging zorgt voor interne kortsluiting, waardoor de cel snel opwarmt. Die hitte verspreidt zich naar aangrenzende cellen, die op hun beurt ook falen. Zo ontstaat een kettingreactie waarbij cellen achter elkaar exploderen en waarbij zeer giftige gassen vrijkomen. Het lastige is dat dit proces bijna niet te stoppen is.
Oorzaak en gevolg: de dynamiek van Li-ion incidenten
Bij een thermal runaway blijft het vaak niet bij het accupakket. De hitte die vrijkomt zorgt er vrijwel altijd voor dat de omgeving ook gaat branden. Denk aan een elektrische auto. Begint de brand in het accupakket (bijvoorbeeld na een botsing), dan zal de rest van het voertuig vroeg of laat ook vlamvatten.
Het kan natuurlijk ook zo zijn dat er brand ontstaat in een elektrische auto waarbij het accupakket (nog) niet brandt. Het is belangrijk om het verschil te herkennen tussen een voertuigbrand mét en zonder accubetrokkenheid. Dit heeft direct invloed op de risico’s en de inzetstrategie.
Een ander voorbeeld:
In een magazijn ontstaat brand in een stelling. Daar ligt ook een pallet met fietsaccu’s. Zodra één accu door oververhitting in thermal runaway raakt, is dat proces in die specifieke accu bijna niet meer te stoppen. Maar afhankelijk van de verpakking van de accu’s is het misschien best mogelijk te voorkomen dat meerdere accu’s mee gaan doen.
Voor training betekent dit: je moet bewust kiezen welke oorzaak je wilt simuleren, én welk gevolg. Ensceneer dus niet alleen een accubrand of een objectbrand, maar laat zien hoe ze op elkaar inwerken – of juist níét.
Dubbele enscenering: accubrand én omgevingsbrand
Juist vanwege deze dynamiek is een dubbele enscenering vaak het meest realistisch. Daarbij onderscheiden we drie varianten:
- De accubrand, met pulserende vlammen, explosies en (giftige) rook
- De gevolgbrand, waarbij de accubrand zich uitbreidt naar de omgeving
- De oorzaak-brand, waarbij een externe brand het accupakket zo sterk verhit dat er alsnog een thermal runaway ontstaat
Deze varianten vragen elk om een andere aanpak, andere middelen en een ander leerdoel. Het is daarom van belang om je enscenering bewust op te bouwen.
Ensceneringsmiddelen
Accubrand simuleren
Gebruik de FireSpot MK2 of FireSpot XXL met ingebouwde programma’s. Eén van de patronen is specifiek ontworpen voor thermal runaway en toont een pulserend lichtbeeld. Richt deze spot vanaf de achterzijde in een rooklaag voor het effect van exploderende accucellen.
Combineer dit met een krachtige rookmachine, zoals de FireWare Stratus, voor voldoende rookoutput. Laat de rook eventueel pulseren voor extra effect.
De Pandora’s Box 230 maakt het scenario compleet. Je bestuurt je enscenering vanaf je smartphone én voegt het karakteristieke geluid van exploderende cellen toe.
Simulatie set Large (inclusief Thermal Runaway)
Bovengenoemde producten, samen met de Phoenix en Proefpakket FireWare rookvloeistof zijn ook verkrijgbaar in een oefenset: De Simulatie set Large. Alles in één voordeelset om grote dynamische ensceneringen te maken.
Even samengevat waar de set uit bestaat:
- Pandora’s Box 230
- Stratus rookmachine
- Phoenix Silkflame
- Firespot MK2
- Firespot XXL
- Proefpakket FireWare rookvloeistof
Simulatie set Medium (inclusief Thermal Runaway)
Maar is er nog meer korting gaande! Namelijk ook voor de Simulatie set Medium. Alles in één voordeelset om middel-grote dynamische ensceneringen te maken.
Deze set bevat:
- Pandora’s Box 230
- Cumulus Rookmachine
- Phoenix Silkflame
- Firespot MK2
- Mini-Silkflame LED
- Proefpakket Fireware rookvloeistof
Óok met 10% korting, speciaal voor juni, de Lithium-ion maand!
Simulatie set Small (inclusief Thermal Runaway)
En we zijn nog steeds niet klaar met de kortingen...! Want de Simulatie set Small is ook in de aanbieding! Alles in één voordeelset om kleine dynamische ensceneringen te maken
Deze set bevat:
- Pandora’s Box 230
- FireSpot MK2
- Mini Silkflame
- Nimbo Roomachine
- Proefpakket rookvloeistoffen
Omgevingsbrand simuleren
Gebruik hiervoor een stabieler lichtbeeld. De FireSpot MK2 en FireSpot XXL zijn hier ook geschikt voor, mits in een ander programma. Alternatieven zijn de FireSpot Original, Mini Silkflame of Phoenix Silkflame.
Ook deze middelen koppel je eenvoudig aan de Pandora’s Box 230 voor centrale aansturing.
En wat als er water bij komt kijken?
‘Koelen, koelen, koelen’ is vaak het devies. In een trainingssituatie gebruiken we vaak geen water, maar als dit onderdeel toch van belang is voor je leer- en lesdoelen, moet je zorgen dat je ensceneringsmateriaal hiertegen bestand is.
De FireSpot MK2 en FireSpot XXL zijn waterdicht, inclusief connectoren – je kunt dus veilig inzetten met echte blussing.
Rookmachines vragen iets meer aandacht. Plaats ze op afstand van het natte inzetgebied en werk met een rookslang; geperforeerd of dicht. Let wel: pulserende rook via een slang is lastig. Gebruik licht en geluid voor het ‘exploderende’ effect.
Alles leren over het ensceneren van accubranden? Kijk mee!
Deze maand delen we op onze socials een serie ‘How-to’ video’s. Van een fietsaccu tot een elektrische auto – alles komt voorbij. We laten zien hoe je scenario’s opbouwt, combineert en afstemt op jouw leerdoel: volg ons op social media (kijk helemaal onderaan deze pagina voor onze social accounts)!
Wil je zelf een accubrand-scenario opzetten?
We denken graag met je mee over een opstelling die past bij jouw doelen, doelgroep én materiaal. Bel, mail of kom langs!
